Có những điều kiêng kị và điều nên làm trong những ngày tết đã trở thành phong tục lâu đời của người Việt Nam để mang lại may mắn và tránh điều xui xẻo trong một năm mới. Người xưa có câu ‘có thờ có thiêng, có kiêng có lành’, vì vậy, trong những ngày đầu năm, bạn nên tránh những điều dưới đây để cả năm được suôn sẻ, may mắn. Để tránh xui xẻo, đừng làm những điều kiêng kỵ này trong ngày mùng 1 Tết.
40 điều kiêng kỵ trong ngày Tết Nguyên Đán.
Vay mượn hoặc trả nợ đầu năm
Quan niệm xưa cho rằng vay nợ, trả nợ trong ngày mùng 1 sẽ khiến bạn túng thiếu cả năm. Ngày đầu xuân mở cửa để đón lộc vào nhà, nếu trả nợ sẽ giống như “dâng” tài lộc vào tay người khác, nếu vay mượn thì cả năm sẽ túng thiếu, nghèo khó.
Đổ rác, quét nhà
Kiêng quét nhà, đổ rác là điều dễ thấy ở nhiều gia đình Việt Nam trong những ngày đầu năm mới. Bởi theo quan niệm từ người xưa, quét nhà, đổ rác ngày đầu năm sẽ đuổi Thần Tài ra khỏi nhà sẽ quét lộc và vứt lộc đi mất. Hoặc nếu có quét nhà, rác cũng phải để ở một góc nhà và không được hốt rác đổ đi.
Vậy nên, từ xưa đến nay việc quét nhà và đổ rác là một trong những điều kiêng kỵ nhất trong ngày mùng 1 tết mà bạn cần tránh. Thường thì họ sẽ dọn nhà, quét nhà thật sạch sẽ trong ngày 30 Tết, ngày mùng 1 không quét nhà, ngày mùng 2 và ngày mùng 3 quét từ ngoài vào trong và un rác để một bên trong nhà, không đi đổ. Từ ngày mùng 4 trở đi mới được quét nhà và đổ rác như bình thường.
Người có tang đi chúc Tết
Tết Nguyên đán là ngày vui của mọi nhà, vì vậy những gia đình có tang sẽ được cất khăn tang trong vòng 3 ngày. Trong ngày mồng 1 đầu năm, họ cũng kiêng đi chúc Tết, xông đất các nhà khác bởi theo quan niệm của người xưa, người có tang đi chúc Tết sẽ khiến chủ nhà gặp xui xẻo cả năm.
Nếu có người mất vào ngày mồng 1 Tết, gia đình sẽ chưa phát tang vội mà phải đợi tới sáng mồng 2. Nếu có người mất vào ngày 30 tháng Chạp mà gia đình đã định liệu được trước thì nên chôn cất ngay trong ngày đó.
Xuất phát từ phong tục xông nhà, xông đất đầu năm, người đầu tiên bước vào nhà ai trong ngày mùng 1 tết chính là người quyết định đem lại sự may mắn hoặc xui xẻo cho gia đình ấy trong cả năm.
Vì vậy, những người “nặng vía”, không hợp tuổi với gia chủ đừng nên đến xông nhà ngày đầu năm. Người có tang không nên xông đất nhà người khác để tránh xui xẻo.
Cho lửa, nước đầu năm
Lửa có màu vàng, màu đỏ, tượng trưng cho sự may mắn. Cho lửa đầu năm tức là cho đi vận may, tài lộc của bạn, khiến gia đình có nguy cơ gặp nhiều điều xui xẻo, tai vạ trong năm đó.
Nước lại tượng trưng cho sự sinh sôi và được ví là nguồn tài lộc của muôn nhà ” Tiền vào như nước”. Trước khi bước sang năm mới, nhà nào cũng lo đổ nước đầy bể, dự trữ nước đủ cho sinh hoạt trong những ngày Tết. Hình ảnh nước đầy ăm ắp tượng trưng cho sự may mắn, sinh sôi, mát lành
Làm rơi vỡ đồ dùng gia đình
Gương, bát, đĩa, ly… là những vật dụng rất dễ vỡ. Trong khi đó, dân gian vẫn luôn có quan niệm việc rơi vỡ đồ dùng vào những ngày đầu năm sẽ khiến gia đình không gặp được điều cát lành. Không chỉ vậy, rơi vỡ đồ còn báo hiệu sự chia ly, đổ vỡ của gia đình.Vì thế, trong ngày này không được đánh vỡ bát đĩa, ấm chén, ly…
Kiêng ngồi hoặc đứng trước cửa trong ngày mùng 1 tết
Một điều kiêng kỵ nữa trong ngày mùng 1 Tết là kiêng ngồi hoặc đứng trước cửa. Ngồi hoặc đứng trước cửa không những là một hành động kém duyên mà còn có thể gây hại đến vượng khí của gia đình, ngăn cản khí luồng khí tốt lành và lộc vào nhà.
Động tới dao kéo
Dao kéo là những vật mang sát khí, do đó nên hạn chế động vào chúng trong ngày đầu năm.
Vào ngày mồng 1, tránh dùng các vật nhọn như dao, kéo bởi những vật này có sát khí, có thể cắt đứt lương duyên cũng như tài vận, tuổi thọ của gia chủ. Để khắc phục điều này, các gia đình nên cất bớt dao kéo, chỉ nên để lại những cái cần dùng. Và treo gương bát quái nhằm hóa giải hung tính, hay dán bùa phù, đặt hình tứ linh trấn địa, trừ tà, thu hút khí lành.
Giặt quần áo vào mùng 1, mùng 2
Theo quan niệm dân gian, hai ngày đầu năm là ngày sinh thủy thần, do đó kiêng giặt quần áo sẽ giúp tránh mạo phạm thần thánh, dẫn đến xui xẻo.
Bởi lẽ, quan niệm là thần Thủy sinh ngày mùng 1 và mùng 2. Do đó, không nên động chạm vào nước quá nhiều để tránh xui xẻo.
Kiêng mặc quần áo màu đen, trắng trong những ngày Tết
Kiêng mặc quần áo màu đen, trắng trong những ngày Tết
Thường thì người dân Việt Nam sẽ kiêng mặc những đồ quần áo màu hoàn toàn đen hoặc hoàn toàn trắng trong ngày mùng 1, mùng 2, mùng 3 Tết. Màu đen và trắng tượng trưng cho sự tang tóc, điều xui xẻo. Nên mặc những đồ nhiều màu sắc sặc sỡ để tạo cảm giác vui vẻ, may mắn để khởi đầu một năm thuận lợi.
Sử dụng kim chỉ
Người xưa quan niệm rằng, việc may vá trong năm mới sẽ khiến gia chủ vất vả, khổ sở, chịu cảnh thiếu trước hụt sau trong năm đó. Nhiều người còn quan niệm rằng, phụ nữ có thai đụng tới kim chỉ trong ngày mồng 1 Tết sau này mắt con sẽ bị dẹt như cây kim.
Ăn cháo vào sáng ngày mồng 1 Tết
Không nên ăn cháo vào sáng mồng 1 Tết.
Tương truyền, chỉ có những gia đình nghèo khổ mới phải ăn cháo, do đó ngày mồng 1 nên nấu cơm để ăn. Bên cạnh đó, sáng ngày đầu năm, muôn thần sẽ tề tựu, việc ăn cơm nóng cũng thể hiện sự tôn kính với tổ tiên và các vị thần linh.
Ăn dở, bỏ thừa cả năm mất mùa, đói khát
Không nên lãng phí thức ăn
Dù món ăn ngày Tết thế nào, cũng tránh ăn nhè, nhả bã, bỏ phí, nếu không cả năm sẽ bị mất mùa, đói khát… Tránh để thừa cơm, gạo khiến sau này lấy phải người chồng/vợ bị rỗ nặng. Tránh chống đũa vào bát gây sự chậm trễ trong công việc, thua lỗ khi buôn bán và nếu làm nghề nấu ăn thì rất ít khách. Để chữa lại việc bỏ dở ăn uống, ở các lần sau người ta thường ăn cam, dưa, xoài, đu đủ… nhờ có màu đỏ hồng, vị ngọt thơm sẽ mang lại sự may mắn và thành công…
Kiêng mở tủ vào mùng Một
Dù là loại tủ gì, kể cả tủ quần áo, cũng không nên mở vào ngày mùng 1 Tết, bởi việc này sẽ làm thất thoát tiền tài và vận may suốt cả năm. Vì thế, người xưa thường chuẩn bị sẵn quần áo cần mặc, treo ra ngoài trước giao thừa.
Kiêng vỗ vai, quàng vai người khác
Hành động thân mật vỗ vai, quàng vai này nếu được bạn thực hiện trong những ngày đầu năm mới thì rất có thể gây ra sự khó chịu, thậm chí phản ứng tiêu cực. Nhiều người cho rằng khi bị người khác vỗ vai, quàng vai vào dịp Tết, họ sẽ bị xui xẻo, gặp chuyện buồn về tình duyên hay hạnh phúc gia đình.
Kiêng chúc Tết người đang nằm ngủ
Khách đến nhà chúc Tết vào sáng mùng một, thấy vẫn có người nằm ngủ do phải thức khuya đón giao thừa. Đã đến nhà người ta thì phải chúc Tết, thế nhưng không được chúc người đang nằm ngủ. Nếu không, lời chúc tốt đẹp lại bị xem như lời trù ẻo, muốn cho người ta phải nằm li bì trên giường bệnh.
Vì thế, nếu có lòng, khách phải đợi đến khi người đó ngủ dậy mới nói ra lời chúc với họ
Kiêng đánh thức người khác trong ngày mùng 1 Tết
Gặp trường hợp đi chúc Tết nhà người ta, muốn dành lời chúc cho người đang ngủ nhưng không thể đợi lâu, tốt nhất là vị khách nên chờ dịp khác chứ không được đánh thức anh ta dậy. Không chỉ khách, ngay cả người nhà cũng không nên đánh thức ai trong ngày này, mà phải để người ta tự dậy. Nếu không, người nằm ngủ đó sẽ phải chịu sự thúc giục của người khác trong công việc quanh năm.
Kiêng để cối xay gạo trống vào ngày đầu năm
Một số vùng quê Nam bộ tin rằng việc để cối xay gạo trống đầu năm sẽ đồng nghĩa với việc thất bại, mất mùa trong năm tới.
Kiêng tặng quà
7 món quà tuyệt đối không nên biếu, tặng trong ngày tết: đồng hồ, dao, kéo, cá mực, cà phê, hạt tiêu, hay mèo… là những món quà tuyệt đối không nên tặng trong ngày Tết.
Kiêng ăn đuôi cá
Nếu ăn cá chép trong ba ngày đầu năm mới thì trong năm đó sẽ được hanh thông trong chuyện học hành, thăng tiến. Tuy nhiên, nhằm tăng sự may mắn, người ta tránh ăn phần đuôi, để luôn có dư thừa, tích lũy của cải trong năm mới, chứ không chỉ đủ ăn đủ mặc.
Ngủ ngày
Nếu bạn ngủ vào ban ngày trong những ngày đầu năm thì bạn sẽ lười biếng cả năm đó. Hơn nữa, trong những ngày Tết, nhiều người sẽ tới chơi nhà, chúc Tết nhưng bạn lại ngủ thì quả thực rất thiếu tôn trọng khách.
Ăn món xui xẻo
Trong những ngày đầu năm, thường không nên ăn thịt vịt, thịt chó, cá mè, mực, ốc,… vì theo quan niệm dân gian, những món ăn này sẽ mang tới điềm xấu, xui xẻo. Ngoài ra, một số vùng còn không ăn tôm vì sợ đi giật lùi như tôm, từ đó công việc sang năm sẽ lùi chứ không tiến.
Kiêng đi chúc Tết khi đang có bầu
Kiêng đi chúc Tết khi đang có bầu
Theo quan niệm dân gian, phụ nữ mang thai mang lại sự xui xẻo. Vậy nên, một trong những điều kiêng kỵ trong ngày mùng 1 là phụ nữ đang mang bầu mà đi chúc Tết.
Đóng cửa nhà
Đóng cửa nhà ngày Tết sẽ khiến gia đình nghèo đói, túng thiếu, trừ khi đi chúc Tết, thăm hỏi. Bởi theo quan niệm dân gian, đóng cửa nhà sẽ khiến các vị thần linh không thể vào chơi nhà, đồng thời thể hiện sự bất kính đối với các vị thần linh, do đó, gia đình sẽ nghèo khó quanh năm, thậm chí nhiều năm sau gia đình sẽ không được hưởng phúc, sẽ bị đói nghèo, tù túng.
Tắm rửa, gội đầu hao mòn kiến thức, phúc lành
Ở nhiều nơi, trong dịp Tết thường kiêng tắm rửa, gội đầu trong ngày Tết bởi e ngại thần tướng hao mòn, kiến thức, tài năng cùng phúc lành đã có trong năm cũ bị trôi sạch.
Ngủ dậy muộn, gia đình bất hòa
Ngày Tết, ai nấy thường đi chơi nhiều dẫn đến việc ngủ dậy muộn tuy nhiên kỵ khách khứa gặp mình trong phòng ngủ, nhất là ngồi lên giường của nhà vì nó dẫn tới việc phải thức khuya, bị mất các bí mật phòng the hay bất hòa, đổ vỡ hạnh phúc, hôn nhân… Cũng kỵ việc ngủ nướng vào Tết khiến đầu óc mê muội, cả năm sức khỏe suy yếu, người hay mệt mỏi, lười biếng. Vào đêm 30, trẻ em thường thức rất khuya như một lời chúc ông bà, cha mẹ sống lâu.
Nói những điều xui xẻo
Đầu năm không nên nói những điều xui xẻo để tránh rước điềm gở vào người.
Theo người xưa, lời nói đầu năm sẽ ảnh hưởng tới cả năm. Vì vậy, nếu nói lời hay ý đẹp, bạn sẽ gặp nhiều may mắn, ngược lại, nếu nói những điều xui xẻo như “hỏng rồi”, “chết rồi”,” tiêu rồi”… sẽ khiến cả năm gặp vận xui. Đó là những từ không may mắn, thay vào đó bạn nên nói chuyện với mọi người bằng những từ ngữ dễ chịu, vui vẻ, và những câu mang lại may mắn không chỉ cho bản thân mà cho cả người xung quanh mình.
Tranh cãi, bất hòa
Trong những ngày đầu năm, mọi người thường cố gắng giữ hòa khí dù sự việc có khó chịu như thế nào. Người lớn tránh trách mắng trẻ con, mọi người nhường nhịn nhau để một năm luôn vui vẻ, hạnh phúc, êm ấm. Đặc biệt, trong ngày mùng 1 tết là kiêng cãi nhau, khóc lóc.
Kiêng khóc lóc, buồn tủi, bực tức
Và đặc biệt trong ngày Tết nếu ai khóc, buồn bã và bực tức thì cả năm sẽ phải khóc, có nhiều chuyện buồn, lo lắng, suy nghĩ. Vì thế người ta kiêng kỵ điều này để tránh gặp phải xui xẻo cả năm
Không xuất hành ngày mồng Năm
Ngày mồng Năm là ngày nguyệt kị, người Việt thường không xuất hành đầu năm vào ngày này. Dân gian có câu “mùng năm, mười bốn, hai ba: đi chơi còn lỗ nữa là đi buôn”, người Việt tin rằng mùng Năm không thích hợp cho các cuộc du xuân lấy lộc.
Kiêng để tang vào ngày mồng Một
Ngày mồng Một là ngày vui của tất cả mọi người nên những nhà nào có tang sẽ được cất khăn tang trong vòng ba ngày, nếu có người mất đúng vào ngày mồng Một thì gia chủ sẽ không phát khăn tang ngay mà để sang sáng mồng Hai, còn nếu nhà có người mất vào ngày 30 thì gia chủ thường thực hiện tang lễ trong ngày hôm đó tránh để sang ngày mồng Một. Những gia đình có tang tránh đi chúc Tết, thăm hỏi người khác.
Kiêng treo tranh xui
Không treo những bức tranh như đánh ghen, đi kiện. Nên treo những bức tranh tượng trưng cho sự may mắn, sinh sôi, phát đạt.
Kiêng mua đồ xui
Dân gian có câu “Đầu năm mua muối, cuối năm mua vôi”, mua gì đầu năm cũng là một việc rất quan trọng bởi nó là món hàng đầu tiên gia chủ mang về nhà. Món hàng mua đầu năm được coi là mua để lấy hên, lấy lộc, bởi “của mua là của được”. Món hàng này mang nhiều ý nghĩa tâm linh hơn thực dụng. Đầu năm kiêng mua dao, thớt, chày, cối… Người ta hay mua muối ngay sáng sớm mùng Một với hàm ý cả năm đậm đà, ý vị.
Xông nhà khi không hợp tuổi
Xông nhà hay còn gọi là xông đất, đây là phong tục tập quán lâu đời của người Việt. Nếu như có một người khách đầu tiên đến chúc Tết gia đình bạn trong năm mới thì người đó chính là người xông đất cho gia đình bạn. Nếu như người đó hợp tuổi với gia đình bạn, hoặc là người luôn gặp may mắn trong cuộc sống thì gia đình bạn sẽ có được nhiều điều may mắn trong năm mới. Vì vậy, những người “nặng vía”, không hợp tuổi với gia chủ đừng nên đến xông nhà ngày đầu năm.
Kiêng đi chúc Tết vào sáng Mùng Một Tết
Xuất phát từ phong tục xông nhà xông đất đầu năm, người đầu tiên bước vào nhà ai trong ngày Mùng Một Tết chính là người quyết định đem lại sự may mắn hoặc xui xẻo cho gia đình ấy trong cả năm.
Nếu như người đó hợp tuổi với gia đình bạn, hoặc là người luôn gặp may mắn trong cuộc sống thì gia đình bạn sẽ có được nhiều điều may mắn trong năm mới.
Vì vậy, những người “nặng vía”, không hợp tuổi với gia chủ đừng nên đến xông nhà ngày đầu năm. Người có tang không nên xông đất nhà người khác để tránh xui xẻo.
Vì thế người ta nên tránh đi chúc Tết vào sáng Mùng Một nếu không được gia chủ mời vì sợ sẽ mang đến điều không tốt đẹp gia đình đó.
Người xông nhà được lựa chọn bởi các tiêu chí sức khỏe tốt, tình tình hiếu thuận, vui vẻ đặc biệt đang phát tài để xông đất. Vì thế người ta nên tránh đi chúc tết vào sáng Mùng Một, nếu không được gia chủ mời.
Kiêng trượt chân, vấp ngã
Việc trượt chân, vấp ngã cũng được coi là một việc không may mắn. Trượt chân, vấp ngã báo hiệu sự bất ổn, trục trặc trong công việc. Vậy nên, trong những ngày đầu năm mới bạn nên đi đứng cẩn thận để tránh những điều xui xẻo cho cả năm.
Kiêng cúng quan đương niên trong nhà
Lúc giao thừa, người Việt thường có lễ cúng tiễn quan quân nhà trời coi việc năm cũ và đón quan quân coi việc năm mới đi thị sát trần gian. Việc này phải làm ở ngoài sân chứ không được làm trong nhà, bởi các ngài rất vội, không có thời gian ghé vào. Lễ dành cho việc cúng này thường gọn nhẹ: bánh, trái, hương, hoa, bình rượu nhỏ… và phải đợi tàn hương mới được đem vào nhà
Kiêng quên khăn tay ở nhà người khác
Người xưa cho rằng việc để quên khăn tay ở nhà người khác trong ngày Tết cũng giống như bạn bỏ lại sự xui xẻo, khó khăn cho người ta.
Kiêng chụp hình người đang nằm ngủ
Bởi đây là tư thế của người chết, người bệnh, nên chụp hình lúc này không khác gì “rủa” họ bệnh tật, chết chóc cả năm. Ngoại trừ trường hợp nằm để tạo dáng chụp ảnh…
Kiêng xõa tóc
Họ cho rằng tóc xõa rũ rượi gợi lên liên tưởng đến những hình ảnh ma quái, cõi âm. Vì vậy, tốt nhất, vào những ngày này, phụ nữ nên chọn các kiểu tóc buộc, tết, kẹp gọn gàng khi ra đường.
Kiêng về nhà ngoại vào ngày mồng 1, 4, 5 Tết
Theo tục lệ xưa, con gái và con rể chỉ được về nhà ngoại chúc Tết vào mồng 2 hoặc mùng 3, kiêng các ngày mồng 1, mồng 4 và mồng 5. Nguyên nhân là ngày mồng 1, ngày quan trọng nhất, họ có nghĩa vụ phải tỏ lòng hiếu đễ với bố mẹ, tổ tiên họ nội.
Lời kết
Những điều kiêng kỵ trong ngày Tết trên đây hi vọng sẽ giúp bạn tổng hợp những điều không nên làm trong ngày tết theo quan niệm dân gian. Cuối cùng, mỗi vùng miền sẽ có những phong tục, kiêng kỵ khác nhau nhưng trên là những điều kiêng kỵ chung bạn cần biết và ghi nhớ để đón một năm mới an lành, sung túc, phát tài phát lộc, khỏe mạnh và thành công. Chúc bạn và gia đình năm mới hạnh phúc, an khang, thịnh vượng!